ضرورت برگزاری اردوهای مختلف زیارتی برای حلقه ها برای همه دست اندرکاران تربیتی به خوبی روشن است. نیاز جامعه نوجوان و جوان ما به معنویات و هدایت درست این نیاز توسط مربیان تربیتی از مهم ترین مسائل پیش روی اردوهاست. آشنایی با اماکن متبرکه از جمله آستان مقدس ائمه علیه‌السلام، امام‌زادگان و مراکز مقدس دیگری چون مساجد خاص از جمله مسجد مقدس جمکران با همراهی مربی و راهنمای آگاه به مسائل اعتقادی و مذهبی می‌تواند بسیاری از شبهات جوانان در این زمینه را پاسخ گفته و به افزایش روح مذهبی و اعتقادی و حس معنوی آن ها کمک نماید.

ما در این مقاله به معرفی بسته پیشنهادی خود برای برگزاری اردوی یکروزه در مسجد مقدس جمکران می‌پردازیم. این اردوی یک روزه از نظر فرهنگی و معنوی به دلیل بازدید از مجموعه‌ای خاص که منسوب به امام زمان(عج) می‌باشد، اهمیت فراوانی دارد.

مربیان گرامی می‌توانند قبل از برنامه‌ریزی  مقاله تکمیلی این یشنهاد که حاوی اطلاعات علمی و تاریخی مربوط به این اردوست را مطالعه بفرمایند. 

برنامه پیشنهادی اردوی یک روزه مسجد مقدس جمکران

موقعیت محل: استان قم، جاده قدیم کاشان

دسترسی: برای عزیمت به جمکران باید از طریق اتوبان قم به ابتدای شهر مقدس قم رفته و از طریق پل جدید میدان 72 تن سابق به جاده کاشان وارد شد. پس از دقایقی رانندگی در این مسیر به سمت کاشان، کنبد و مناره‌های فیروزه‌ای مسجد جمکران و جاده منتهی به آن در سمت راست مسیر نمایان می‌شود.

فاصله از مرکز تهران: 160 کیلومتر

مدت زمان رسیدن: بدون در نظر گرفتن ترافیک از مرکز تهران 3 ساعت

مدت برگزاری اردو از زمان حرکت تا بازگشت به مبداء: 10 ساعت

پیشنهاد زمان حرکت: 8 صبح بازگشت: 18 عصر

مدیریت زمان: در صورتی که ساعت 8 صبح حرکت نمایید و تنها یک توقف 15 دقیقه‌ای در مسیر بزرگراه قم برای استفاده از سرویس بهداشتی و استراحت کوتاه داشته باشید پس از 3 ساعت به پارکینگ بزرگ مسجد مقدس جمکران وارد می ‌شوید.

توضیحات و تذکرات مربیان به همراه گشت آشنایی 1 تا حدود اذان ظهر.

ورود به مسجد، ادای فرائض و مستحبات حداکثر 1.5  ساعت.

پس از آن 1.5  ساعت زمان برای صرف ناهار، استراحت کوتاه و گشت و خرید سوغات توسط دانش آموزان.

برای بازگشت نیز 3 ساعت زمان در نظر بگیرید.

در مجموع و بر اساس این زمان بندی اردوی شما در ساعت 18 عصر در محل مبدا به اتمام می ‌رسد.

لوازم مورد نیاز:

 لباس مناسب فصل – کوله کوچک یکروزه – ناهار شخصی – یک بطری کوچک آب(یا قمقمه) - زیرانداز سبک – دفترچه یادداشت کوچک و خودکار(برای ثبت خاطرات) – لوازم شخصی دیگر

لوازمی که برگزارکننده می‌تواند همراه بیاورد(بر اساس نوع برنامه‌ریزی): زیرانداز بزرگ – فلاسک چای– لوازم پذیرایی – لوازم کمک های اولیه و ...

جذابیت ها:

برنامه اردو:

پس از رسیدن به پارکینگ مربیان در مورد مسجد، ملحقات و آداب آن توضیح داده و دانش‌آموزان را برای آشنایی با فضاهای مختلف اطراف مسجد همراهی می‌نمایند. این گشت می‌تواند از سمت راست مسجد شروع شده و پس از یک دور کامل در محل شروع خاتمه یابد. در این گشت 1 ساعته دانش آموزان از چاه مقدس جمکران نیز بازدید کرده و با فلسفه وجودی آن آشنا می‌شوند.

سپس پس از وضو و آمادگی برای انجام فریضه ظهر و مستحبات و اعمال مسجد وارد شبستان می‌شوند.

مربی می‌تواند در این فاصله توضیحات مبسوطی را به دانش آموزان ارائه دهد. (اطلاعات کامل و توضیحات ضروری و مورد نیاز را در مقاله آموزشی مربوط به این اردو مطالعه نمایید). پس از اتمام این برنامه، دانش‌آموزان به صحن هدایت شده و در مکانی که از قبل برای صرف ناهار و استراحت در نظر گرفته شده است اسکان می‌یابند. پس از اتمام زمان استراحت زمانی حدود نیم ساعت برای خرید سوغات داده شده و حدود ساعت 3 عصر همگی آماده بازگشت می‌شوند.

آگاهی:

1-    شما در پارکینگ مسجد مقدس جمکران برای توقف هر تعداد اتوبوس و... فضای کافی در اختیار دارید.

2-    اجرای این برنامه با زمان بندی پیشنهادی برای فصل زمستان مناسب نیست.

3-    در اطراف مسجد، امکانات کامل برای خرید یا صرف غذا وجود دارد.

4-    امکان صرف صبحانه گروهی در مسیر وجود دارد. برای این منظور باید قبلا با رستوران‌هایی که دارای منوی صبحانه گروهی هستند از جمله رستوران مهتاب در نزدیکی قم هماهنگی لازم را انجام داد.

اطلاعات اردوی یک روزه جمکران

متن حاضر نوشتار دیگری است که اطلاعات جامعی را در مورد بسته پیشنهادی «مسجد مقدس جمکران»  از بخش سفرهای زیارتی ارائه می ‌نماید.

آشنایی با تاریخچه مسجد:

مسجد مقدس جمکران بیش از یک هزار سال پیش به فرمان حضرت بقیة الله ارواحنا فداه تأسیس گردیده است و در مورد این ماجرا هیچ گونه شک و شبهه‌ای وجود ندارد.

شرح ماجرا از زبان شیخ عفیف صالح حسن بن مثله جمکرانی این چنین است:

شب سه شنبه، هفدهم ماه مبارک رمضان 373 هجری، در سراى خود خفته بودم که جماعتى به درِ سراى من آمدند. نصفى از شب گذشته بود. مرا بیدار کردند و گفتند: «برخیز و امر امام محمد مهدى صاحب الزمان، صلوات‌الله علیه را اجابت کن که تو را می‌خواند».

 «من، برخاستم و آماده شدم» چون به در سراى رسیدم، جماعتى از بزرگان را دیدم. سلام کردم. جواب دادند و خوشامد گفتند و مرا به آن جایگاه که اکنون مسجد (مقدس جمکران) است، آوردند.

 چون نیک نگاه کردم، دیدم تختى نهاده و فرشى نیکو بر آن تخت گسترده و بالش‌هاى نیکو نهاده و جوانى سى ساله روى تخت بر چهار بالش تکیه کرده، پیرمردى در مقابل او نشسته، کتابى در دست گرفته، بر آن جوان مى‌خواند و بیش از شصت مرد که برخى جامه سفید و برخى جامه سبز بر تن داشتند، برگرد او روى زمین نماز مى‌خواندند. آن پیرمرد خضر نبی علیه السلام بود که مرا امر به نشستن نمود، حضرت مهدی علیه السلام مرا به نام خودم خواند و فرمود:

«برو به حسن مسلم (که در این زمین کشاورزی می کند) بگو، این زمین شریفی است و حق تعالی آن را از زمین های دیگر برگزیده است و دیگر نباید در آن کشاورزی کند.»

عرض کردم: یا سیدی و مولای! لازم است که من دلیل و نشانه ای داشته باشم و گرنه مردم حرف مرا قبول نمی کنند.

فرمود: «تو برو و آن رسالت را انجام بده، ما نشانه هایی برای آن قرار می دهیم، و همچنین نزد سید ابوالحسن (یکی از علمای قم) برو و به او بگو حسن مسلم را احضار کند و سود چند ساله را که از زمین به دست آورده است، وصول کند و با آن پول در این زمین مسجدی بنا نماید. به مردم بگو به این مکان رغبت کنند و آن را عزیز دارند و چهار رکعت نماز در آن گزارند.»

آنگاه امام (ع) فرمودند: «هر که این دو رکعت نماز را در این مکان (مسجد جمکران) بخواند مانند آن است که دو رکعت نماز در کعبه خوانده باشد.»

چون به راه افتادم، هنوز چند قدمی نرفته بودم که دوباره مرا باز خواندند و فرمودند: «بزی در گله جعفر کاشانی است، آن را خریداری کن و بدین مکان آور و آن را بکش و بین بیماران انفاق کن، هر بیمار و مریضی که از گوشت آن بخورد، حق تعالی او را شفا دهد.»

حسن بن مثله جمکرانی می گوید: من به خانه بازگشتم و تمام شب را در اندیشه بودم، تا این که نماز صبح را خوانده و به سراغ علی المنذر رفتم و ماجرای شب گذشته را برای او نقل کردم و با او به همان مکان شب گذشته رفتیم، و در آن جا زنجیرهایی را دیدیم که طبق فرموده امام علیه السلام حدود بنای مسجد را نشان می داد.

سپس به قم نزد سید ابوالحسن رضا رفتیم و چون به در خانه او رسیدیم، خادم او گفت: آیا تو از جمکران هستی؟ به او گفتم: بلی! خادم گفت: سید از سحر در انتظار تو است. آنگاه به درون خانه رفتیم و سید مرا گرامی داشت و گفت: ای حسن بن مثله من در خواب بودم که شخصی به من گفت: «حسن بن مثله، از جمکران نزد تو می آید، هر چه او گوید، تصدیق کن و به قول او اعتماد نما، که سخن او سخن ماست و قول او را رد نکن.»

از هنگام بیدار شدن تا این ساعت منتظر تو بودم، آنگاه من ماجرای شب گذشته را برای وی تعریف کردم، سید بلافاصله فرمود تا اسب ها را زین نهادند و بیرون آوردند و سوار شدیم، چون به نزدیک روستای جمکران رسیدیم، گله جعفر کاشانی را دیدیم، آن بز از پس همه گوسفندان می آمد، چون به میان گله رفتم، همین ‌که بز مرا دید به طرف من دوید، جعفر سوگند یاد کرد که این بز در گله من نبوده و تاکنون آن را ندیده بودم، به هر حال آن بز را به محل مسجد آورده و آن را ذبح کرده و هر بیماری که از گوشت آن تناول کرد، با عنایت خداوند تبارک و تعالی و حضرت بقیه الله ارواحنا فداه شفا یافت.

ابوالحسن رضا، حسن مسلم را احضار کرده و منافع زمین را از او گرفت و مسجد جمکران را بنا کرد و آن را با چوب پوشانید.

سپس زنجیرها و میخ ها را با خود به قم برد و در خانه خود گذاشت، از آن روز به بعد هر بیمار و دردمندی که خود را به آن زنجیرها می مالید، خدای تعالی او را شفای عاجل می فرمود، پس از فوت سید ابوالحسن، آن زنجیرها ناپدید شد و دیگر کسی آن ها را ندید.

اعمال مسجد جمکران:

اعمال این مسجد دو رکعت نماز تحیت مسجد است و دو رکعت نماز که به نماز امام زمان(عج) مشهور است و به شیوه‌ای خاص به جای آورده می‌شود.

دو رکعت اول:

به نیت نماز تحیت مسجد است، در هر رکعت آن یک حمد و هفت بار سوره (قل هوالله احد) خوانده می‌شود و در حالت رکوع و سجود هم هفت مرتبه ذکر را تکرار کنند.

دو رکعت دوم:

به نیت نماز امام زمان علیه‌السلام خوانده می‌شود، بدین صورت که سوره حمد را شروع کرده و آیه (ایاک نعبد و ایاک نستعین) صد مرتبه تکرار می‌شود و بعد از آن، بقیه سوره حمد خوانده می‌شود، و سپس سوره (قل هو الله احد) را فقط یک بار خوانده و به رکوع رفته و ذکر (سبحان ربى العظیم و بحمده) هفت مرتبه، پشت سر هم تکرار می‌شود.

آنگاه به سجود رفته و ذکر (سبحان ربى الاعلى و بحمده) نیز هفت مرتبه، پشت سر هم تکرار می‌شود.

رکعت دوم را نیز به همین ترتیب خوانده، چون نماز به پایان برسد و سلام داده شود، یک بار گفته می‌شود (لا اله الا الله) و به دنبال آن تسبیحات حضرت زهرا سلام الله علیها خوانده شود و بعد از آن به سجده رفته و صد بار بگویند: (اللهم صل على محمد و آل محمد).

امام زمان(عج) فرموده‌اند: هرکس، این دو رکعت نماز را بخواند، گویی در خانه کعبه آن را خوانده است.

با سپاس از پایگاه آموزشی صالحین خیبری